KASTAMONU ABDURRAHMAN PAŞA LİSESİ
Her ne kadar okulun web sayfasında Galatasaray ve İstanbul Liselerinden sonra (Vefa Lisesi görülmezden gelinmiş :Vefa Lisesi 1872 yılında kurulmuştur) Türkiye'de 3. derecede bir maziye sahip olduğu söylense de Anadolu'da kurulan ilk devlet lisesi olduğu kesin olan Abdurrahmanpaşa Lisesi'nin kuruluş tarihi 20 Nisan 1885'tir.
Okulun kurucusu Abdurrahman Nurettin Paşa muhtelif valiliklerde bulunduktan sonra Umur-ı Nafia (eğitim sistemini düzenleme) Komisyonu Azalığı’ndan Başvekil unvanı ile 2 Mayıs 1882 tarihinde sadrazamlığa tayin olunmuştur. 18 Nisan 1883 tarih ve 484 numaralı Kastamonu Gazetesinden anlaşıldığına göre 31 Aralık 1882 tarihinden 2 Eylül 1891 tarihine kadar Kastamonu ilinde valilik yapmıştır
Kastamonu ilinde valilik yaptığı 8 yıl 9 aylık süre içeresinde sayılmayacak kadar çok eser bırakmıştır. Bu eserler arasında bulunan Kastamonu İdâdîsinin temelini 20 Nisan 1885 Cumartesi günü atmıştır. Bu şekilde Galatasaray ve İstanbul Liselerinden sonra Türkiye’de 3. sırada bir maziye sahip, Anadolu’da kurulan ilk lisenin kesin kuruluş tarihi 20 Nisan 1885 olmuştur.
Okul yeri için Cumhuriyet Meydanı’nı çevreleyen arsayı temin eden Abdurrahman Paşa, belirtilen günde arsanın bir bölümü üzerinde lisenin eski binasının inşaatını başlatmıştır. Binanın dereye bakan cephesinin sağlam temeller üzerine oturtulması ve kaymanın önlenmesi amacıyla 1.000 Osmanlı altını harcanmıştır. Abdurrahman Paşa, lise binasının inşaatı ile yakından ilgilenmiş, binanın tamamı için gerekli olan 8.500 altını halktan toplamış ve yine halktan kurulan bir komisyonca harcamalar yapılmıştır. Okul binası 4 yılda tamamlanabilmiştir.
Abdurrahman Paşa, okulun ilk sınıfını Askerî Rüştiye binasında açmıştır. 1887 yılında İdadi Müdürlüğüne Celal Bey tayin edilmiştir. Bu zamanda iki sınıf varken 1888 yılında üç olan sınıf sayısı, 1891-1892 senesi başında beş olmuştur. Aynı zamanda okul yatılıya çevrilmiştir.
1900-1901 ile 1903-1904 yıllarında okula bir ziraat şubesi eklenmişse de 1904 yılından sonra bu şube kaldırılmıştır. 1912-1913 ders yılına kadar eğitim ve öğretim normal devam etmiş, bu ders yılından itibaren okulun adı "idadi"den "sultani"ye çevrilmiştir. Yine bu ders yılı içerisinde Liseye bağlı olmak üzere ilk kısım oluşturulmuş ve Lise, onuncu sınıftan itibaren edebiyat ve fen olarak iki şubeye ayrılmıştır. 1922-1923 yılında Sultani ismi Liseye çevrilmiş, sınıf adedi on bire indirilmiştir. 1925 yılında ilk kısmı kaldırılan Lise, orta kısmı ile birlikte eğitim ve öğretime devam etmiştir.
Anadolu'nun ilk lisesi olan Kastamonu Abdurrahmanpaşa Lisesinin bütün çevre illerden gelen öğrencilerle mevcudu artmış ve kadrosu çok değerli çalışanlarla takviye edildiği için bu okula gelmek isteyen öğrencilere cevap veremez olmuştur. Yeni şubeler açmak, ek binaları yapmak durumu ortaya çıktığından Lise binasının dere kenarında Atatürk Caddesi'ne bakan evler istimlak edilerek 29 Eylül 1937 tarihinde Bakanlıktan gelen projeye uygun olarak orta kısım inşaatına başlanmıştır. Bu bina on sınıf, iki laboratuvar, bir konferans salonu, bir yemekhane ve bir dolaphane ihtiva etmekte olup günümüzde Lise binası olarak kullanılmaktadır.
LİSENİN ÜNLÜ MEZUNLARI
1900-1901 ile 1903-1904 yıllarında okula bir ziraat şubesi eklenmişse de 1904 yılından sonra bu şube kaldırılmıştır. 1912-1913 ders yılına kadar eğitim ve öğretim normal devam etmiş, bu ders yılından itibaren okulun adı "idadi"den "sultani"ye çevrilmiştir. Yine bu ders yılı içerisinde Liseye bağlı olmak üzere ilk kısım oluşturulmuş ve Lise, onuncu sınıftan itibaren edebiyat ve fen olarak iki şubeye ayrılmıştır. 1922-1923 yılında Sultani ismi Liseye çevrilmiş, sınıf adedi on bire indirilmiştir. 1925 yılında ilk kısmı kaldırılan Lise, orta kısmı ile birlikte eğitim ve öğretime devam etmiştir.
Anadolu'nun ilk lisesi olan Kastamonu Abdurrahmanpaşa Lisesinin bütün çevre illerden gelen öğrencilerle mevcudu artmış ve kadrosu çok değerli çalışanlarla takviye edildiği için bu okula gelmek isteyen öğrencilere cevap veremez olmuştur. Yeni şubeler açmak, ek binaları yapmak durumu ortaya çıktığından Lise binasının dere kenarında Atatürk Caddesi'ne bakan evler istimlak edilerek 29 Eylül 1937 tarihinde Bakanlıktan gelen projeye uygun olarak orta kısım inşaatına başlanmıştır. Bu bina on sınıf, iki laboratuvar, bir konferans salonu, bir yemekhane ve bir dolaphane ihtiva etmekte olup günümüzde Lise binası olarak kullanılmaktadır.
LİSENİN ÜNLÜ MEZUNLARI
Kastamonu (Abdurrahmanpaşa) Lisesi 1885’de açılıp ilk mezunlarını 1891’de vermiştir.
1981-1982 eğitim ve öğretim yılında başarısıyla üniversite giriş sınavında Kastomonu iline Türkiye birinciliğini getirmesi nedeniyle zamanın Millî Eğitim Bakanı Hasan SAĞLAM İlköğretim Haftası’nı Kastamonu’da başlatmıştır.
Kastamonu (Abdurrahmanpaşa) Lisesinde yetişen yüzlerce öğrenci çok yüksek sorumluluk mevkilerinde görevler üstlenerek ülkemize hizmetler ifa etmişlerdir. Kuruluşundan günümüze değin "idadî", "sultanî" ve "lise" olarak Osmanlı Devleti'nin yaklaşık son kırk yılına ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundan günümüze kadar süren macerasına şahitlik etmiştir. Canla başla ülke bekası için çabalamış; yeri gelmiş ellerinde silahlarıyla öğrencisi öğretmeni cepheye koşan, yeri gelmiş yetiştirdiği büyük devlet adamlarıyla çeşitli makam ve mevkilerde ülkesine hizmet edecek üstün karakterler yetiştiren kutlu bir çatı olmuştur. Bilimde, eğitimde, siyasette, sporda, sanatta, edebiyatta yurda sayısız şahsiyetler yetiştirerek yurdumuzu hep aydınlatan koca bir "İrfan Meşalesi" olmuştur Büyük Lise. Arif Nihat ASYA, Hüsnü AÇIKSÖZ, Behçet NECATİGİL, Abdülbaki GÖLPINARLI, Orhan Şaik GÖKYAY, Behçet NECATİGİL, Rıfat ILGAZ, Vasfi Mahir KOCATÜRK, Zeki Ömer DEFNE gibi şahsiyetler; bu çatının altından gelmiş geçmiş birkaç isimdir sadece.ÇANAKKALE SAVAŞLARINDA LİSE
Bilindiği üzere Kastamonu, 1. Dünya Savaşı ve Millî Mücadele yıllarında yurdumuzun en çok şehit veren illerinden biri olmuştur. Kastamonu halkı, kadın erkek demeden cepheye koşmuş, vatanları uğruna canlarını siper etmekten asla geri durmamış, bu uğurda can vermeyi şeref bilmiş, âdeta şenliğe gider gibi şehadete yürümüştür.
1. Dünya Savaşı'nın yaşandığı 1914 - 1918 yılları, okul tarihimizin en hüzünlü yılları olmuştur. Bu yıllarda, Kastamonu Mekteb-i Sultanisinden 120 öğrenci kara tahtaya "Hocam, biz vatan için cepheye gidiyoruz; bizi yok yazmayınız." notunu düşerek cepheye koşmuştur. Kastamonu Sultanisi, 1. Dünya Savaşı yıllarında lise kısmı şubelerinin birçoğunu açamadığı gibi mezun da verememiştir. Lisenin cepheye giden öğrencilerinden büyük bir bölümü geri dönememiş, şehitlik makamına ulaşmıştır. Kâzım Efendi, Kâmil Efendi, Ahmed Efendi, Vehbi Efendi, Besim Nuri Efendi, Ahmed Reşad, Nami, Ziya, Kemal, Osman Nuri, Eyüp Sabri, Hüseyin Ziya, Mehmed Vasfi Efendiler Lisenin şehit olan, geri dönemeyen şahsiyetlerinden birkaçıdır.
Okulun Çanakkale Savaşı'ndaki rolü, lise çağındaki gençlerin vatan uğruna canlarını feda etmeleri bizleri bugün de derinden etkilemekte ve vatan sevgisi, bağımsızlık, şahadet makamı gibi değerlerimizi anlamamıza, özümsememize, manevi olarak beslenmemize katkıda bulunmaktadır. Zira bu gençler; ailelerinden, sevdiklerinden, eğitim hayatlarından vazgeçip cepheye giderlerken geriye dönmeyi bir an olsun düşünmemişler; bir hilal uğruna batan nice güneşten bazıları olabilme yüceliğine erebilmişlerdir.
Okul; 1885 yılından 1912'ye kadar idadi, 1912 yılından 1923'e kadar sultani, 1923'ten itibaren lise adını alarak tarihî seyir içinde Kastamonu İdadi Mektebi (1885-1912), Kastamonu Mekteb-i Sultanisi (1912-1923), Kastamonu Lisesi (1923-1963) ve Abdurrahmanpaşa Lisesi (1963-...) adlarıyla Kastamonu'muzu ülke genelinde ve ülkemizi yurt dışında onurlu bir şekilde temsil etmenin haklı gururunu yaşamakta; ülkesine en iyi şekilde hizmet etmeyi kendisine düstur edinmiş öğrenciler yetiştirme gayreti içinde, başarıyla eğitim öğretim yolculuğunu sürdürmektedir.
Abdurrahman Nurettin Paşa Kimdir
Okulumuzun Kurucusu Abdurrahman Nurettin Paşa, 18 Nisan 1883 tarih ve 484 numaralı Kastamonu gazetesinden anlaşıldığına göre 31 Aralık 1882 tarihinden 2 Eylül 1891 tarihine kadar Kastamonu ilinde valilik yapmıştır. Abdurrahman Paşa, 7 Kasım 1895 tarihinde Adliye Nazırlığına tayin olunmuş ve 2. Meşrutiyetin İlanı'ndan sonra 2 Ağustos 1908 günü emekli olmuştur. 1912 yılında vefat etmiş, Fatih Türbesi yanına defnedilmiştir. Abdurrahman Paşa, Kastamonu ilinde valilik yaptığı süre içerisinde sayılmayacak kadar çok eser bırakmıştır. Bu eserlerin başında Kastamonu İdadisi gelir.
Okulumuzun Kurucusu Abdurrahman Nurettin Paşa, 18 Nisan 1883 tarih ve 484 numaralı Kastamonu gazetesinden anlaşıldığına göre 31 Aralık 1882 tarihinden 2 Eylül 1891 tarihine kadar Kastamonu ilinde valilik yapmıştır. Abdurrahman Paşa, 7 Kasım 1895 tarihinde Adliye Nazırlığına tayin olunmuş ve 2. Meşrutiyetin İlanı'ndan sonra 2 Ağustos 1908 günü emekli olmuştur. 1912 yılında vefat etmiş, Fatih Türbesi yanına defnedilmiştir. Abdurrahman Paşa, Kastamonu ilinde valilik yaptığı süre içerisinde sayılmayacak kadar çok eser bırakmıştır. Bu eserlerin başında Kastamonu İdadisi gelir.
Okulun Adresi
Cebrail Mahallesi 125.Yıl Atatürk Caddesi No3 37200 Kastamonu Telefon(0366) 2140265
Cebrail Mahallesi 125.Yıl Atatürk Caddesi No3 37200 Kastamonu Telefon(0366) 2140265
Kaynaklar
Abdurrahmanpaşa Lisesi
Abdurrahmanpaşa Lisesi
Sosyal Bağlantılar