Karadeniz Bölgesi’nde yer alan Kastamonu, geniş yüzölçümü ve tarihi geçmişiyle dikkat çeken illerden biri olduğu gibi her ilçesi ile, her taşı ile farklı bir özelliğe sahip illerimizin başında gelir.
Doğal güzellikleri, kültürel mirası ve köklü tarihi ile bilinen Kastamonu, aynı zamanda birbirinden efsane olmuş ünlüleriyle, yemek çeşidiyle, tarihi eserleriyle ve Bizans, Roma , Selçuklu ve Osmanlı ve tabii ki Türkiye Cumhuriyetin va olmasıyla da adından söz ettirir. Sarımsak ile Taşköprü yemeklerin olmazsa olmazı ise siyez buğdayı da İhsangazi'nin olmazsa olmazıdır.
Kastamonu’nun yüzölçümü bakımından en küçük ilçesi İhsangazi yaklaşık 445 kilometrekarelik alana sahip bir. ilçe... Hem yüzölçümü hem de nüfus yoğunluğu açısından ilin diğer ilçelerine göre daha sınırlı bir yapıya sahiptir.
İhsangazi, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış bir yerleşim bölgesidir. Antik dönemlerden bu yana çeşitli uygarlıkların etkilerini taşıyan ilçe, Osmanlı döneminde de önemli bir köy statüsüne sahipti. Cumhuriyet döneminde ilçe statüsüne kavuşan İhsangazi, bugün sakin yaşamı ve köklü kültürüyle tanınmaktadır. İlçede özellikle yöresel el sanatları, geleneksel mutfak kültürü ve köy yaşamı hâlâ canlılığını korumaktadır.
İhsangazi’nin ekonomisi büyük ölçüde tarım ve hayvancılığa dayalıdır. İlçe toprakları, tahıl ve baklagil üretimi için elverişli olup özellikle buğday ve arpa üretimi yaygındır. Ayrıca küçükbaş hayvancılık da bölgede önemli bir gelir kaynağıdır. İlçe halkı, tarımsal üretimin yanında arıcılık ve sınırlı ölçüde meyvecilikle de uğraşmaktadır. Son yıllarda tarım alanlarının daha verimli kullanılması için projeler geliştirilmekte ve yerel ekonomiye katkı sağlanmaya çalışılmaktadır.
İhsangazi’nin ekonomisi büyük ölçüde tarım ve hayvancılığa dayalıdır. İlçe toprakları, tahıl ve baklagil üretimi için elverişli olup özellikle buğday ve arpa üretimi yaygındır. Ayrıca küçükbaş hayvancılık da bölgede önemli bir gelir kaynağıdır. İlçe halkı, tarımsal üretimin yanında arıcılık ve sınırlı ölçüde meyvecilikle de uğraşmaktadır. Son yıllarda tarım alanlarının daha verimli kullanılması için projeler geliştirilmekte ve yerel ekonomiye katkı sağlanmaya çalışılmaktadır.
İlçe özellikle Siyez Bulguru üretiminde özelleşmiş ve İhsangazi adının Siyez Bulguru ile anılması sağlanmıştır. Siyez buğdayı Türkiye’de yalnızca Kastamonu’da yetiştirilmekte ve üretimin büyük bir kısmı İhsangazi İlçesi’nden sağlanmaktadır. Üretilen siyez buğdayının bir kısmı hayvan yemi olarak kullanılmakta, diğer kısmı işlenerek siyez bulguru elde edilmektedir. Siyez bulguru Kastamonu’da İhsangazi haricinde Seydiler ve Devrekâni İlçelerinde de yetiştirilmektedir fakat İhsangazi’deki siyez bulgurunun en önemli özelliği tamamen geleneksel ve doğal yöntemlerle üretiliyor olmasıdır.
İhsangazi'yi Tanıyalım
Mergüze adıyla anılan yerleşim alanının adı 1968 yılında belediye teşkilatının kurulması sırasında İhsangazi olarak değiştirilmiştir. Önceden ’İhsangazi Köyü’ olarak bilinen yerleşim alanının adı da ’Yukarı Yeşil Mahalle’ olarak değiştirilmiştir. İsim değişikliğinin üzerinden uzun yıllar geçmesine rağmen Mergüze adı günümüzde de halk arasında yaygın olarak kullanılmaktadır.
İlçe sınırları içinde bulunan kaya mezarları ve yüzey kalıntıları (kalkolitik ve ilk tunç çağı çanak çömleklerinin yanı sıra şüpheli hellenistik dönem parçaları) bölgenin eski çağlarda yerleşim alanı olarak kullanıldığını göstermektedir. Kaya mezarlarının M.S. 5-6 yüzyıllarda yapıldığı konusunda çeşitli kaynaklarda bilgiler mevcuttur. Hazine avcılarının yurt edindiği ve devletin gerekli ilgiyi göstermemesi yüzünden tarihi eserlerin yok olmak üzere bulunduğu İhsangazi'de geçmişe ışık tutacak materyallere ulaşmak her geçen gün daha da zorlaşmaktadır.
Yerleşim, Ilgaz dağlarının kuzey eteklerinde kuruludur. İlçenin güneyinde bulunan Ilgaz dağlarının zirve çizgisi, Kastamonu ilinin Çankırı ile sınırını oluşturur. İlçenin rakımı ortalama 850 metredir. Ilgaz çayı, ilçe merkezinden geçerek Araç ilçesi istikametine akar. İlçeye bağlı köylerin büyük bölümü, dağların eteklerinde, ormanlarla kaplı alanlarda kuruludur.
İhsangazi Tarihi
1530 yılına ait 438 numaralı Muhasebe-i Vilayeti Anadolu defterinde,şu an ilçe sınırları içinde bulunan Hocahacip, Afşar, Sevindik, Körpeler, Ortaca, Köseler, Kapaklı ve Obruk köylerinin varlığı yazılı olarak kayıtlıdır. Bu köyler idari olarak Kastamonu merkezine bağlıdır. Bu Köylerde o dönemlere ait herhangi bir eser ya da kalıntı bulunmamaktadır.
1836 yılına ait Kastamonu Jurnal Defterinde yazılı mahkeme kararlarında Mergüze Kazası olarak kayıtlar görülmektedir. 1869, 1879, 1903 yılında yayınlanan Kastamonu salnamelerinde Mergüze, Araç ilçesine bağlı bir nahiye olarak yazılıdır.
1940 yılında şu anki ilçe merkezinin kurulu olduğu Mergüze mevkiinde ilk olarak bir karakol kurulmuş, 1945 yıllarında da çevre köylerin ihtiyacı için bir okul yaptırılmıştır. Zaman içinde karakol ve okul civarında yapılaşmanın artmasıyla yerleşim alanı olarak gelişme başlamıştır.
1958 yılında vatandaşların katkısıyla inşa edilen Bucak Müdürlüğü binası hâlen Hükûmet Binası olarak kullanılmaktadır. Mergüze, 1968 yılına kadar Araç ilçesine bağlı bir nahiye olarak kalmıştır.
1968 yılında Belediye teşkilatının kurulması ile birlikte idari olarak Kastamonu merkeze bağlanmış, adı İhsangazi olarak değiştirilmiştir. Merkeze yakın 10 köy mahalle statüsüne alınarak Belediye hudutlarına dahil edilmiştir.
1979 yılında İhsangazi Yatılı Bölge Okulunun açılmasıyla mevcut yapılaşma artmaya devam etmiştir.
19 Haziran 1987 tarihinde kabul edilen 3392 sayılı kanunla ilçe olmasına karar verilmiş ve karar 4 Temmuz 1987 tarih ve 19507 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. 31.08.1988 tarihinde ilçe merkezi olarak faaliyetlere başlanmıştır.
2004 yılına kadar kamu kurum ve kuruluşlarının ilçe müdürlükleri ve temsilcilikleri açılmış, Emniyet Müdürlüğü ve Adliye Teşkilatı faaliyetlerine devam etmekteydi.
İhsangazi Asayiş ve Adli Yapılanma
2007 yılında Emniyet bulunmasına rağmen adliyesi yoktur bu da halka sıkıntı vermekte dava ve şikayet olaylarında Kastamonu adliyesine gitmek zorunda kalmaktadırlar.
İhsangazi Yol ve Ulaşım
İhsangazi, Kastamonu merkeze yakın konumda bulunmasıyla ulaşım açısından avantajlıdır. İlçenin doğal yapısı, dağlık ve ormanlık alanlarla çevrilidir. Bu özellik, ilçeyi doğa turizmi açısından da potansiyel bir cazibe merkezi haline getirmektedir. Özellikle yaylaları, temiz havası ve doğal su kaynaklarıyla dikkat çeken İhsangazi, şehir hayatından uzaklaşmak isteyenler için sakin bir alternatif sunar.2011 yılında yapımına başlanan ve 2012 yılı sonuna kadar bitirilmesi planlanan Kastamonu yolunun 1. kısmı trafiğe açılmıştır ve böylece ilçenin Kastamonu'ya uzaklığı 27 km'ye düşmüştür. Çalışmaları devam eden yolun 2. kısmının da hizmete açılmasıyla İhsangazi-Kastamonu arası 20–25 km'ye düşecek ve böylece İhsangazi ilçesi, Kastamonu'ya en yakın ilçe olma özelliğine kavuşacaktır. Yapılan yeni yol ile İhsangazi halkı Kastamonu'ya giderken virajlı ve küçük yollardan kurtularak düz ve yeni bir yola kavuşmuş olacaktır.
İhsangazi, Araç'a 20 km ve İstanbul yoluna 15 km uzaklığındadır. İlçenin siyez bulguru üretimi hâlen devam etmektedir.
İhsangazi Kültürel Durum
Her yıl ağustos ayının sonunda İhsangazi Sepetçioğlu ve Siyez Bulguru Festivali binlerce İhsangazilinin katılımı ile 3 gün süreyle yapılmaktadır. Festival kapsamında: siyez yemekleri yarışması, konser, spor müsabakaları, halk oyunları gösterisi ve siyez ekimi etkinlikleri yapılmaktadır.
2013 yılında Kastamonu Üniversitesine bağlı olarak İhsangazi Meslek Yüksek Okulu açılmıştır. Barınma imkanları açısından yeterli yapıya sahiptir.
2013 yılında Kastamonu Üniversitesine bağlı olarak İhsangazi Meslek Yüksek Okulu açılmıştır. Barınma imkanları açısından yeterli yapıya sahiptir.
Kastamonu İhsangazi Derviş İbrahim Türbesi
İlçe merkezine bağlı İsalar Mahallesindedir. 16 km uzaklıktadır. Türbenin: Horasanlı Şeyh Saadeddin Haraci’ye ait olduğu düşünülmektedir. Kendisi bölgenin fatihi İhsan Gazi ile birlikte gelen erenlerdendir. Ancak türbenin kim tarafından ve ne zaman yapıldığı bilinmez. Ayrıca Şeyh Sadettin Haraci’nin burada yaptırdığı bir dergah veya diğer yapılardan kalıntı yoktur. Türbe: taş duvarlı bir bahçe içindedir. Tuğladan çokgen planlı yapılmış, üstü çatı ile örtülmüştür. Mimari yönden bir özelliği yoktur.
İhsangazi Haraçoğlu Türbesi
Hafız Mustafa Karabeyoğlu, 01.07.1888 tarihinde Araç ilçesinin Gemi köyünde dünyaya geldi. Babası Mehmet, annesi Nuriye'dir. İlkokulu bitirdikten sonra Araç Mekteb-i Rüştiyesine (Ortaokul) kaydolur ve 1899 yılında mezun olur. Hafızlık eğitimi almak amacıyla 1900 yılında Kastamonu'da bir medreseye katılır. Hafızlık eğitimini tamamladıktan sonra, yükseköğrenim için 1906 yılında İstanbul'a gider ve Koska semti yakınlarındaki Hekim Çelebi Medresesi'nde altı yıl boyunca eğitim alır.
Tahsil hayatı devam ederken I. Dünya Savaşı patlak verir ve Hafız Mustafa Karabeyoğlu, Çanakkale savaşlarına katılır. Daha sonra Filistin cephesine gönderilir. 1917 yılında Gazze'nin İngilizlerin eline geçmesiyle askerliği sona erer ve memleketine döner.
Memleketine döndükten sonra, Kastamonu Müftüsü Hafız Ahmet Hazım Efendi'nin kızı Bedriye Hanım ile evlenir. Bu evlilikten, 01.07.1921 tarihinde bir kız çocuğu dünyaya gelir. Aynı dönemde siyasetle de ilgilenir ve halkını mecliste temsil etmek amacıyla Sahra Topçu İhtiyat Zabiti (Yedek Subay) olarak mebusluk talebinde bulunur.
İhsangazi Sipahiler Kaya Mezarları
lçe merkezine bağlı Sipahiler Mahallesi Dere sokaktadır. İlçe merkezine 37 km uzaklıktadır. Tepe üzerindeki kaya mezarın yüksekliği 150 metredir. Bu kaya mezarlarının, MS 5 ile 6’ncı yüzyıllardan kaldığı sanılmaktadır.
Kaya mezarları, birbirinden ayrı, iki kat halindedir. Katlar arasında bağlantı yoktur. Mezar odasında bulunan yuvarlak bir pencere vadiye bakmaktadır. Mezarın altında ikinci bir bölüm bulunur. Bu bölümde de, duvarların oyulmasıyla ölülerin konulacağı yerler açılmıştır. Ancak kaya mezarlarında kaçak kazılar nedeniyle yoğun tahribat bulunmaktadır.
Detaylı Bilgi için tıklayınız
Sosyal Bağlantılar